دائمه مطلقهدائمه مطلقه یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای قضیه موجهه دالّ بر دوام محمول برای موضوع تا هنگام وجود ذات موضوع است. ۱ - توضیح اصطلاح«دائمه مطلقه» قضیه‌ای است که در آن به دوام ثبوت محمول برای ذات موضوع و یا دوام سلب محمول از موضوع تا مدتی که ذات موضوع باقی است، حکم شده باشد؛ فرقی ندارد که ثبوت محمول برای ذات موضوع یا سلبش از آن ضروری باشد یا نباشد؛ مانند: هر فلکی تا زمانی که فلک هست همواره در حرکت است و یا مانند: هیچ‌گاه انسان مادامی که انسان است سنگ نخواهد بود. [۲]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۷۱.
[۳]
شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۴.
[۴]
گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۸.
۲ - وجه تسمیهدلیل نام‌گذاری این قضیه به «دائمه» این است که مشتمل بر جهت دوام است و «مطلقه» گفته می‌شود، چون دوام مقید به قید و مشروط به شرطی خارج از ذات موضوع نشده است، بر خلاف عرفیه عامه که مقید به وصفی از اوصاف خارج از ذات موضوع است که «وصف عنوانی» خوانده می‌شود. [۵]
فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان، ص۵۴.
[۶]
جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق، ص۱۸۰.
[۷]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۴۵.
[۹]
مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۱۴.
۳ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن. • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد. • شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق). • مظفر، محمدرضا، المنطق. • فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال المیزان. • جرجانی، میر سید شریف، الکبری فی المنطق. • قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه. ۴ - پانویس
۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۹. |